Spoor zon
Wat wilden we bereiken?
Om in 2035 CO2-neutraal te zijn gaan we meer stroom gebruiken. En andere stroom. Alle stroom die we gebruiken is duurzaam opgewekt. Voornamelijk door zon en wind. Ongeveer de helft van het totale energiegebruik in 2035 kunnen we duurzaam opwekken binnen de eigen gemeentegrenzen. De andere helft importeren we van elders. In De Routekaart (2018) is de ambitie en strategie beschreven om in 2035 ten minste 800 MW aan zonnepanelen in en rond de stad te hebben. Dit zijn ongeveer 2,7 miljoen zonnepanelen. Ongeveer 300 MW kan op daken worden gerealiseerd en voor de overige 500 MW zijn zonneparken nodig. We kunnen daarmee dan in 2035 60% van de elektriciteitsbehoefte van de stad voorzien. Uit inventarisatie blijkt dat de potentie voor zonne-energie zelfs nog mogelijk zou kunnen groeien naar 1.000 MW. Dit past goed in de verwachting dat ook de toekomstige warmtevoorziening van de stad verschuift naar elektrische warmtepompen die aardgas vervangen en het toenemende gebruik van elektrische voertuigen.
Uit de jaarlijkse zonnepaneleninventarisatie blijkt dat in 2019 in de gemeente Groningen in totaal circa 290.000 panelen (circa 50 MW) op daken en in zonneparken lagen. De geprognosticeerde 136.000 panelen in 2019 is daarmee ruimschoots behaald. We liggen daarmee anderhalf jaar voor op schema. Hoewel de ambities op korte termijn ruimschoots gehaald zijn, constateren we eveneens dat het laaghangend fruit inmiddels wel is geplukt. De makkelijke en logische daken zijn inmiddels voorzien van zonnepanelen. De verdubbeling van het aantal zonnepanelen is steeds minder vanzelfsprekend. We constateren dat de groei van zonnepanelen op bedrijfsdaken achterblijft bij de verwachting.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
- In 2018 is een omgevingsvergunning voor het circa 93 hectare groot zonnepark Fledderbosch nabij de RWZI in Garmerwolde aangevraagd. Wij hebben hiervoor meegewerkt aan een goede ruimtelijke inpassing en de provincie verzocht om een aanwijsbesluit om dit gebied tijdelijk te bestemmen als zonnepark. De provincie werkt mee aan het realiseren van dit project. In 2019 is de SDE+ aangevraagd.
- In 2018 is begonnen met een studie naar de mogelijkheden om het zonnepark Roodehaan uit te breiden. In 2019 is gebleken dat het mogelijk is om uit te breiden. De vergunningen zijn in 2019 aangevraagd en verleend. Daarnaast is subsidie aangevraagd en toegekend voor circa 50 MWp.
- In de Routekaart houden wij rekening met de (gefaseerde) ontwikkeling van een zeer groot zonnepark van 250 MW in Meerstad-Noord, als onderdeel van het energielandschap Meerstad-Noord. In 2019 is gestart met de verkenning van de mogelijkheden.
- Meer dan 60% van de benodigde zonnepanelen zullen in zonneparken komen te liggen. Deze opgave heeft een ruimtelijke impact. In 2018 is daarom begonnen met het opstellen de eerste fase van een integraal Beleidskader Zonneparken voor de (nieuwe) gemeente Groningen. Doel van het project is te bepalen waar de restopgave van 500 MW aan zonneparken het beste kan ‘landen’, welke ontwikkelstrategie het beste gehanteerd kan worden, en onder welke voorwaarden. In 2019 is het zonbeleidskader fase 1 vastgesteld door uw raad. Het zonbeleidskader fase 2 volgt in 2020.
- Om de achterblijvende groei op bedrijfsdaken te versnellen hebben we het pilot Project ‘Zon op bedrijfsdaken’ gestart. Doel van dit project is om bedrijven te helpen zonnedaken te realiseren door het van A tot Z te begeleiden in het hele traject. We hebben in 2019 geleerd van dit project en inmiddels is dit project geadopteerd door de provincie Groningen waarmee er voor het komend jaar, 20 bedrijventerreinen worden bediend in de gehele provincie. Hierbij kunnen wij nu meeliften met deze vergelijkbare aanpak. We verwachten in 2020 de effecten van deze nieuwe aanpakmethode te kunnen evalueren.
- Wij spelen actief in op kansrijke ontwikkelingen door als gemeente in te zetten op (1) actief informeren en ontzorgen van initiatiefnemers, (2) gunstige regels en beleid, (3) financiële belemmeringen wegnemen, en (4) projecten initiëren en uitvoeren. Tot de laatste behoren bijvoorbeeld de realisering van energie-neutrale P+R’s Reitdiep (gerealiseerd) en Meerstad (planvorming gestart).
Conclusie
Zonne-energie vervult een belangrijke rol in de energietransitie van de gemeente Groningen. We staan aan de vooravond van een ongekende opschaling van zonne-energie, met belangrijke ruimtelijke keuzes die daarvoor gemaakt moeten worden. Als gemeente spelen we daarop in zoals aangegeven is in ‘De Zonnewijzer’ (2016), de Routekaart (2018) en het zonbeleidskader fase 1 (2019). De aanzienlijke potentie voorbij de daarin opgenomen ambitie van 800MW (tot bijv. 1.000MW) kan samen met (zonne)warmte een hoofdrol gaan spelen in het scenario voor een CO2-neutrale gemeente in 2035.