7.2.1 Bereikbaarheid dynamo's HOV

Ons doel is dat de dynamo's van Groningen (inter-)nationaal en regionaal bereikbaar zijn met kwalitatief hoogwaardig OV. De dynamo's zijn de concentratiepunten van werk, bezoek en voorzieningen rond zorg en onderwijs. We onderscheiden de zes dynamo's Binnenstad, Zernike Campus, UMCG, Stationsgebied, Europapark/Kempkensberg en Martini Ziekenhuis en omgeving. Voor het functioneren van deze dynamo's is een goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer cruciaal. Dit wordt bereikt door het verbeteren van het aanbod, de betrouwbaarheid en dienstverlening van het openbaar vervoer. Ook wordt met het verbeteren van de aansluitingen binnen het openbaar vervoer en tussen openbaar vervoer en andere modaliteiten, gewerkt aan een ander cruciaal element voor de bereikbaarheid van dynamo's. Hoogwaardige openbaar vervoerknooppunten (onder andere de Hubs) zijn daarbij een belangrijk onderdeel van het netwerk en belangrijk voor de koppeling met Publiek Vervoer. Het verbeteren van de efficiëntie van het openbaar vervoer is daarnaast cruciaal om de groeiende vervoersbehoefte te faciliteren en het openbaar vervoer voor opdrachtgever en consument betaalbaar te houden.

Voor de middellange termijn willen we:

• Versnellen treinverbinding Groningen - Randstad;
• Verbeteren toegankelijkheid Hoofdstation;
• Verbeteren bereikbaarheid busstation Zuid;
• Verbeteren ketenvoorzieningen (onder andere de Hubs);
• Verkennen mogelijkheden faciliteren stijgende vervoersvraag;
• Opwaarderen bushaltes;
• Afronden maatregelen uit het geactualiseerde HOV-maatregelenpakket;
• Verder verduurzamen van het openbaar vervoer;
• Met het openbaar vervoer innovaties aanjagen.

Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2019 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Wat wilden we bereiken in 2019?

Wij willen dat onze dynamo's uitstekend met het openbaar vervoer bereikbaar zijn. Dit wilden we in 2019 bereiken door het verbeteren van het aanbod, de betrouwbaarheid en dienstverlening van het openbaar vervoer. Ook wilden we werken aan het verbeteren van de aansluitingen binnen het openbaar vervoer en tussen openbaar vervoer en andere modaliteiten. In 2019 wilden we daarom werken aan verschillende projecten die daar aan bijdragen. Zo wilden wij ons inzetten voor het verbeteren van de verbinding tussen de Randstad en Groningen en de realisatie van het project UMCG Noord, de tunnel Paterswoldseweg en aanleg van dubbelspoor in het kader van het project Extra Sneltrein Groningen Leeuwarden (ESGL). We wilden dat de werkzaamheden uit het spoorcontract als onderdeel van het project Groningen Spoorzone in 2019 in uitvoering zijn en de aanbesteding van het stationscontract in 2019 is afgerond.

Daarnaast wilden we in 2019 verder werken aan onze visie op het openbaar vervoer. Daarbij wilden wij vanuit gemeentelijk perspectief naar het Ov-systeem kijken en hoe dat zich verhoudt tot alle andere opgaven waarvoor wij aan de lat staan. Daarnaast wilden wij onder andere de mogelijkheden verkennen en bepalen op welke wijze wij de stijgende vervoersvraag (onder andere rekening houdend met de omgeving) willen faciliteren. Het verbeteren van de efficiëntie van het openbaar vervoer was daarbij cruciaal om de groeiende vervoersbehoefte te faciliteren en het openbaar vervoer betaalbaar te houden. Hoogwaardige openbaar vervoerknooppunten (zoals de Hubs) zijn daarbij een belangrijk onderdeel van het netwerk en zijn belangrijk voor de koppeling met het Publiek Vervoer.

Wat hebben we hier voor gedaan?

• Werkzaamheden uit het spoorcontract als onderdeel van het project Spoorzone zijn uitgevoerd;
• Met ondertekening van het stationscontract van het project Groningen Spoorzone zijn de werkzaamheden uit dit contract gegund;
• Onderdoorgang Paterswoldseweg is opengesteld en dubbelspoor tussen Hoogkerk en halverwege Westpoort zijn gereed in het kader van het project Extra Sneltrein Groningen Leeuwarden (ESGL);
• Onder andere testrit gemaakt, narrative aan de verantwoordelijk staatssecretaris aangeboden en quick-scan naar versnelling bestaand spoor Randstad-Groningen afgerond;
• 1e fase van werkzaamheden UMCG Noord afgerond;
• Werkzaamheden UMCG Zuid / Hanzeplein grotendeels afgerond;
• Concept OV-visie 2040 afgerond;
• Implementatie nieuwe busconcessie (zoals plaatsen laadinfrastructuur) is nagenoeg afgerond;
•   Met ingang van de nieuwe busconcessie is de basiskwaliteit op een hoger niveau gekomen, de verduurzaming van het busvervoer heeft een grote sprong genomen, de reiziger wordt ontzorgd en het financiële meerjarenperspectief is gunstiger. Ook komen er eind 2020 in ieder geval 20 extra waterstofbussen in Groningen en Drenthe. Zie ook de paragraaf duurzaamheid;
•  De werkzaamheden voor het verbeteren van de bushaltes aan de westzijde van het Gedempte Zuiderdiep zijn voorbereid. Gekeken is naar verbetermogelijkheden van de halte aan de oostzijde van het Gedempte Zuiderdiep. Zie ook de paragraaf Integraal gebiedsgericht werken

Conclusie

Tien van de landelijk 65 erkende knelpunten in het kader van de Nationale Markt en Capaciteitsanalyse voor bus, tram en metro (NMCA) liggen in of direct rondom de gemeente Groningen. Ook in 2019 was merkbaar dat de doorstroming van het openbaar vervoer verder onder druk is komen te staan. Op meer plekken en vaker staat hierdoor de kwaliteit van het openbaar vervoer onder druk. Het aantal reizigers met het openbaar is in 2019 wel verder toegenomen. Ondanks alle al gerealiseerde en aankomende verbeteringen is de verwachting dat het huidige Ov-systeem verder tegen zijn grenzen aan gaat lopen.

We zijn als gemeente één van de aanjagers van emissievrij openbaar vervoer in Europa én van de waterstofeconomie in het Noorden. Met ingang van de nieuwe busconcessie eind 2019 rijden er namelijk 164 elektrische bussen en 2 waterstofbussen in Groningen en Drenthe. Daarmee zijn we koploper in Europa. Eind dit jaar komen er 20 of 30 waterstofbussen bij. Ook daarmee worden we koploper. En de jaren daarna worden stapsgewijs alle bussen emissievrij. We zijn dus op weg naar een volledig groene, zero-emissie busvloot.

Met ingang van de nieuwe busconcessie eind 2019 is de basiskwaliteit ook op een hoger niveau gekomen, de reiziger wordt ontzorgd en het financiële meerjarenperspectief is gunstiger. Vooruitlopend op het vaststellen van onze mobiliteitsvisie - waar het openbaar vervoer een belangrijk onderdeel van is - zijn er in 2019 (dienstregeling 2020) bewust geen fundamentele dienstregelingswijzigingen in de gemeente Groningen doorgevoerd. Wel zijn op verschillende buslijnen extra ritten en tijd toegevoegd om daarmee de rijtijd te kunnen blijven halen en de reizigersgroei te faciliteren.