Financiën

Programmabudgetten Groot onderhoud (N 322 duizend euro)
Bij het vaststellen van de gemeenterekening 2018 is via resultaatbestemming besloten om van het resultaat op het programma Groot onderhoud 2018 van 1,8 miljoen euro, 1,3 miljoen euro beschikbaar te houden voor de afwikkeling van aangegane verplichtingen voor de projecten uit 2018. Dit betekent dat we incidenteel 500 duizend euro minder beschikbaar hadden in 2019 ter dekking van projecten in 2019. Daarnaast is aanvullend besloten om 200 duizend euro te bezuinigen. Doordat eind 2019 nagenoeg alle projecten die betrekking hebben op 2019 zijn gerealiseerd, is een nadelig resultaat ontstaan van 500 duizend euro.
Daarnaast zien we afwijkingen bij het programma Kunstwerken en het programma Groen. Bij het programma Kunstwerken zijn er lagere lasten onder meer door het niet realiseren van de damwand Eemskanaal  in 2019 (250 duizend euro). Bij het programma Groen zijn er hogere lasten als gevolg van een hogere inzet om biodiversiteit te creëren (200 duizend euro). Overige resultaten binnen de programmabudgetten leiden tot een voordelig effect van 128 duizend euro.

Onderhoud wegen (V 190 duizend euro)
Hogere opbrengsten bij het herstraten van wegen dragen bij aan het voordelige resultaat op het onderhoud van wegen (296 duizend euro). Hier staan hogere lasten tegenover onder meer door het verhelpen van extra meldingen voor de reparatie van wegen (556 duizend euro).
Daarnaast leiden lagere kapitaallasten gerelateerd aan investeringen groot onderhoud tot een voordeel van 450 duizend euro. Deze vrijval ontstaat omdat de realisatie van de totale investering binnen het programma Wegen ruim 1 jaar achterloopt.

Gele stenen (V 127 duizend euro)
In de begroting 2019 zijn structureel middelen beschikbaar gesteld voor het traject van de vervanging van de gele stenen (148 duizend euro). Specifiek betreft dit middelen ter dekking van de bijbehorende kapitaallasten van de benodigde investering voor de vervanging van de gele stenen in de binnenstad. Eind 2019 valt hiervan 127 duizend euro vrij. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat de besteding van het investeringskrediet van 2,3 miljoen euro pas in de loop van 2019 op gang is gekomen.  

Essentaksterfte (V 545 duizend euro)

Sinds 2010 komt essentaksterfte voor In Nederland. Uit inspecties in 2018 bleek dat veel bomen in de gemeente waren aangetast door de ziekte. Voor het kappen, snoeien en inspecteren van de essen hebben we daarom middelen opgenomen in de meerjarenbegroting 2019-2022, voor de jaarschijf 2019 gaat dit om 957 duizend euro. Het aantal zieke essen bleek in 2019 lager te liggen dan eerder ingeschat, waardoor 545 duizend euro vrijvalt.

Begraven
In de gemeenterekening maken we voor de taak begraven onderscheid tussen lasten die gedekt worden uit de leges begraafrechten en anderzijds lasten die gedekt worden uit de algemene middelen.

Leges Begraven (V 81 duizend)

• Afgekocht onderhoud graven (V 382 duizend euro)

Vanaf 2018 komen de kosten van het onderhoud van de afgekochte graven niet meer ten laste van de exploitatie maar ten laste van de ingestelde voorziening. Dit betreft de categorie graven waarvan het onderhoud ooit voor onbepaalde tijd is afgekocht en waar geen in leven zijnde rechthebbenden meer zijn. Er waren nog wel lasten opgenomen in de begroting 2019. Dit leidt tot een voordelig resultaat van 382 duizend euro.

• Storting voorziening  onderhoud graven (N 136 duizend euro)

De ontvangen afkoopsommen voor het onderhoud van graven doteren we aan de voorziening afkoop onderhoud graven. Deze dotatie was niet begroot. Dit leidt tot een nadelig resultaat van 136 duizend euro.

• Leges begraafrechten, overige (N 165 duizend euro)

De daling van het aantal begrafenissen leidt tot minder inzet van mens en middelen. Dit resulteert in een voordeel aan de lastenkant van 92 duizend euro. De opbrengsten uit leges begraafrechten zijn 257 duizend euro lager vooral als gevolg van de dalende trend in het aantal begrafenissen.

Overig begraven (N 285 duizend)

• Exploitatie begraven, storting in voorziening (N 345 duizend euro)

In het resultaat hebben we ook het effect opgenomen van de toevoeging in 2019 van 345 duizend euro aan de voorziening afkoop onderhoud graven. Deze is noodzakelijk om de voorziening op peil te houden. Deze toevoeging hadden we niet verwerkt in de begroting en leidt derhalve tot een nadelig resultaat.

• Exploitatie begraven, overig (V 60 duizend euro)

Overige kleinere resultaten tellen op tot een voordeel van 60 duizend euro.

Commerciële straatreiniging (N 190 duizend euro)
Voor het product commerciële straatreiniging hebben we minder opbrengsten gerealiseerd doordat de hoeveelheid contracten is afgenomen.

Rioolheffing (geen afwijking omdat resultaten op lasten en baten via de voorziening lopen)
Hogere baten van 216 duizend euro worden vooral verklaard door de in 2019 gerealiseerde hogere opbrengsten uit rioolheffing. Als gevolg van de extra groei van het aantal nieuw opgeleverde woningen is ook het aantal (riool-)aansluitingen gestegen.  
Lagere lasten ontstaan omdat een groot deel van de baggerprojecten niet zijn gerealiseerd vanwege de PFAS-problematiek (635 duizend euro). Daarnaast ontstaat er een klein voordeel op de overige reguliere budgetten (135 duizend euro).
Het totale voordelige resultaat ad 986 duizend euro is gedoteerd aan de voorziening Riolering.

Toerekening kosten Rioolheffing (N 548 duizend euro)
De voormalige gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer hanteerden in hun begroting verschillende uitgangspunten bij de toerekening van kosten aan het tarief van de rioolheffing. Hierdoor zien we nu bij de gemeenterekening een aantal effecten optreden die per saldo neutraal maar binnen afzonderlijke deelprogramma’s wel tot resultaten kunnen leiden. Binnen dit deelprogramma bedraagt deze afwijking 548 duizend euro nadelig.

Stadsbeheer proef basisbanen (V 125 duizend euro)
In 2019 is de proef van de basisbaan nog niet gestart. We hebben in 2019 verkend of het haalbaar is om mensen in het kader van een basisbaan te betrekken bij het onderhoud van de stad. Dit als onderdeel van een oplossing voor de terugloop van het aantal SW-medewerkers. De basisbaan is echter voorbehouden voor additioneel werk en komt daarom niet in aanmerking hiervoor. Ook het intern bij Stadsbeheer verschuiven van werkzaamheden bood hierin geen mogelijkheden. In 2019 valt daardoor 125 duizend euro vrij.

Uitvoeringsprogramma Bodem (V 574 duizend euro)
Naar aanleiding van het uitvoeringsprogramma bodem en ondergrond 2015-2020 zijn in 2019 meerdere projecten uitgevoerd om nog meer inzicht te verkrijgen in de kwaliteit van de ondergrond en zo de leefbaarheid van de gemeente beter te kunnen beheersen. Dit programma is door de raad aangemerkt als meerjarig project.

Klimaatweek (geen afwijking)
Nederland organiseert in 2020 in opdracht van de Verenigde Naties een wereldtop tegen klimaatverandering. De klimaattop wordt geheel gefinancierd vanuit een bijdrage van het Nationaal Programma Groningen (NPG). Deze subsidie ad 2 miljoen euro zal echter voornamelijk in 2020 worden besteed en is daarom verantwoord als vooruit ontvangen. Hierdoor treden zowel minder baten als lasten op.

Overige (N 107 duizend euro)
De overige verschillen tellen op tot een nadeel van 107 duizend euro.

Afvalstoffenheffing (geen afwijking omdat resultaten op lasten en baten via de voorziening lopen)
Baten (V 364 duizend euro)
Bij de baten van de afvalstoffenheffing zien we ten aanzien van de opgelegde heffingen een voordeel van 54 duizend. Voor de bepaling van het resultaat op de afvalstoffenheffing hebben we de drie afzonderlijke resultaten van de voormalige gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer opgeteld:
• Voormalige gemeente Groningen: hogere opbrengst uit afvalstoffenheffing 216 duizend euro. De belangrijkste oorzaak hiervoor is de groei van het aantal woningen in de stad.
• Voormalige gemeente Haren: nadelig resultaat van 127 duizend euro bestaande uit een nadeel van 61 duizend euro op de afwikkeling 2018 en een nadeel van 66 duizend euro op verwachte baten 2019.
• Voormalige gemeente Ten Boer: nadelig resultaat van 35 duizend euro.

Daarnaast zijn aan de batenzijde hogere opbrengsten voor grijs afval (125 duizend euro) en Groente, Fruit en Tuin (GFT)-afval (41 duizend euro). Verder zijn er diverse kleinere afwijkingen aan de batenzijde. Deze tellen op tot een voordeel van 144 duizend euro.

Lasten (N 364 duizend euro)
De hogere lasten van 364 duizend euro worden vooral verklaard door hogere kwijtscheldingslasten en projectkosten Harmonisering Afvalstoffenheffing.
Het totale kwijtscheldingsbedrag in 2019 is 2,7 miljoen euro. Dit zorgt voor hogere lasten van 328 duizend euro ten opzichte van de begrote 2,4 miljoen euro.
In verband met de aanstaande herijking van het afvalbeleid is in 2019 een project Harmonisering  Afvalstoffenheffing opgericht. De inzet van middelen voor dit project leidt in 2019 tot hogere lasten (153 duizend euro). In de begroting hadden we deze kosten niet verwerkt. Diverse kleinere afwijkingen tellen aan de lastenzijde op tot een voordeel van 15 duizend euro.
Het per saldo nadelige resultaat ad 102 duizend euro is extra onttrokken aan de voorziening Afvalstoffenheffing.

Toerekening kosten Afvalstoffenheffing (N 436 duizend euro)
De voormalige gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer hanteerden in hun begroting verschillende uitgangspunten bij de toerekening van kosten aan het tarief van de afvalstoffenheffing. Hierdoor zien we nu bij de gemeenterekening een aantal effecten optreden die per saldo neutraal maar binnen afzonderlijke deelprogramma’s wel tot resultaten kunnen leiden. Binnen dit deelprogramma bedraagt deze afwijking 436 duizend euro nadelig.

Inzameling bedrijfsafval (N 185 duizend euro)
Hogere lasten zien we vooral bij Klein Gevaarlijk Afval (212 duizend euro). Daarnaast brengt de herinrichting van het Bedrijfsbureau Stadsbeheer extra inzet van mensen en externe deskundigheid met zich mee. Dit zorgt voor hogere lasten van 146 duizend euro.
De hogere baten vormen een optelsom van hogere opbrengsten bij met name de producten Kantoor, Winkel en Diensten (116 duizend euro) en Klein Gevaarlijk Afval (97 duizend euro). Het verleden heeft aangetoond dat deze hogere opbrengsten een causale relatie hebben met de aantrekkende economie. Daarnaast zien we lagere opbrengsten bij Sloop-en bouwafval (104 duizend euro). De lagere baten bij Sloop-en bouwafval zijn te herleiden naar de stikstofproblematiek.
Overige kleinere afwijkingen tellen op tot een voordeel van 64 duizend euro.

Overige afvalstromen (V 46 duizend euro)
Lagere lasten ontstaan door het afgenomen aanbod tonnage kunststof (646 duizend euro). Hiertegenover staan echter ook lagere vergoedingen vanuit het afvalfonds (Nedvang). Inclusief een aantal resultaten op overige afvalsoorten leidt dit tot een voordelige afwijking van 46 duizend euro.

Overige (V 32 duizend euro)
De overige verschillen tellen op tot een voordeel van 32 duizend euro.